बागमती गाउँपालिकामा खुल्ला तथ्याङ्क दिवस २०१९

नेपालको संविधान २०७२ ले सरकार गठनका लागि सार्वभौमसत्ता सम्पन्न नागरिकहरुले आफ्नो मताधिकारको प्रयोग बाट प्रतिनिधि चयन गर्ने प्रावधानको व्यवस्था गरेको छ । नेपालमा ३ तहको सरकार छन् : संघिय सरकार (१), प्रादेशिक सरकार (७) र स्थानीय सरकार (७५३) । जब सरकार आफ्ना नागरिकहरुप्रति जवाफदेही, पारदर्शी र उत्तरदायी हुन्छन तवमात्र नागरिकले आफ्नो सरकारको उपस्थीति महशुस गर्दछन् ।

नागरिक, जसले आफ्नो प्रतिनिधि चयन गर्दछन् उनीहरुलाई आफ्नो सरकारको हरेक गतिविधी (सामान्य प्रशासन,पूर्वाधार, सामाजिक सुरक्षा, शिक्षा, स्वस्थ्य, सरसफाइ, करराजस्व) आदि बारे जान्न पाउनु नैसर्गिक अधिकार हो । वर्तमान परिपेक्षमा सूचना प्रविधिले सरकारको सूचना आदान प्रदान एवम् दैनिक कार्य सम्पादनमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ ।

यसैले नै विद्धुतिय सासनको अवधारणाको विकास गरेको छ जहाँ प्रविधिको माध्यमबाट नागरिकहरुलाई यथेष्ट तथ्य र सूचना पस्किन सक्छ र आफ्नो जवाफदेहीता, पारदर्शीता र उत्तरदायीत्वमा विकास हुन्छ जसले नागरिकलाई आफ्नो ढोकामै आएको महसुस हुन्छ । यहि कारणआजको दिनमा विद्धुतिय सासनको महत्वमा उल्लेखनीय रुपमा वृद्धि भइरहेको छ ।

विद्धुतिय सासनको मेरुदण्ड भनेको खुल्ला तथ्याङ्क हो । कुनै पनि सन्दर्भ वा विश्लेषणका लागि सामूहिक रुपमा सङ्कलन गरिएका सत्य तथ्य नै तथ्याङ्क हो । यदि यहि तथ्याङ्क खुल्ला छन् सहजयोग्य छन् मेसिन रिडेबल छन् अथवा सहजै पून प्रयोग गर्न मिल्ने तरिकामा छन् भने तीनलाई खुल्ला तथ्याङ्क भनिन्छ । यी खुल्ला तथ्याङ्कले सामाजिक समस्याहरु हल गर्न वा सामाजको कुनै खास क्षेत्रलाई सम्बोधन गर्न मद्धत पुग्ने हुँदा खुल्ला तथ्याङ्कको आवश्यकता बढ्दै गएको छ ।

नेपालका स्थानीय सरकारहरुले पनि अन्तर्राष्ट्रिय खुल्ला तथ्याङ्क दिवसलाई अङिकत गर्दै आएका छन् जुन मार्च महिनाको २ तारिकमा पर्दछ ।

यसै सन्दर्भमा ललितपुरको सदरमुकाम पाटन बाट ३० कि.मी. दक्षिण भट्टेडाँडामा अवस्थीत बागमती गाउँपालिकाले विभिन्न कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो । बागमती गाउँपालिकाले खुल्ला तथ्याङ्क र स्थानीय सरकारमा यसको उपयोगिताबारे परिचयात्मक सत्रबाट सुरु गरेको सो कार्यक्रममा बागमती गाउँपालिकाका सूचना प्रविधि अधिकृत मिलन शर्मा घिमिरे योङ्ग इनोभेसन नेपालका ओपन डाटा कोअर्डिनेटर सरोज विष्ट र सेसी नेपालका सुर्यलक्ष्मी बज्राचार्यले स्थानीय जन प्रतिनिधि नागरिक विशेष महिला एवम् सिमान्तकृत समूदायमा यसको महत्वबारे व्याख्या गरेका थिए ।

सो अवसरमा सल्भ नेपालका यादव नेपाल र बागमती गाउँपालिकाका अध्यक्ष विर बहादुर लोप्चन बिच सम्झौता पत्रमा हस्ताक्षर भइ अघिल्लो वर्ष बनाइएको बागमती गाउँपालिकाको डाटा पोर्टल र यस बर्ष निर्माण गरिएको अडियो ब्रोडकास्टिङ् सिस्टम अपचारीक रुपमा गाउँपालिकालाई हस्तान्तरण गरियो ।

गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष रन्जना घिमिरे तिमल्सिनाले सुसान अझ विशेष महिला एवम् सिमान्तकृत समूदायमा यो अवधारणाको निकै प्रशंषा गर्नु भयो ।

उक्त कार्यक्रममा गाउँपालिका अध्यक्षबाट सेसी नेपालको सुसान परियोजनाका ललितपुर जिल्लाका सहयोगी सल्भ नेपाल मार्फत निर्मित पालिका टेक्नोहबको पनि उद्घाटन भयो । अन्तमा अध्यक्षज्यूले खुल्ला तथ्याङ्क अवधारणालाई प्रयोग गरि प्रविधि मार्फत आफू जबाफदेही पारदर्शी र उत्तरदायी हुन प्रतिबद्ध रहेको भन्दै कार्यक्रम समापन भयो ।